Wie op Google Maps de snelste weg vraagt om van Gent naar Brussel te reizen met het openbaar vervoer, moet sinds deze week geen ketting van bussen meer nemen. Hij of zij kan nu simpelweg met de trein. Eindelijk zit de NMBS op hetzelfde spoor als de rest van de wereld en stelt ze haar data (de treinregeling) open voor derden. Die integreren die data in een mooi afgewerkt product zoals Google Maps. Dit is nog maar de eerste halte van een hele reis. Er is een echt, structureel opendatabeleid nodig, ook bij de NMBS.
Het was vijf jaar geleden één van mijn allereerste vragen in het parlement. Een student maakte een handige app om de reisinformatie van de NMBS op het scherm van je smartphone te toveren. In plaats van een doos pralines stuurde de NMBS een dreigbrief om de jongeman in kwestie te doen stoppen met wat de NMBS naliet te doen: reizigersinformatie op een gebruiksvriendelijke manier aanbieden.
Toenmalig minister Van Quickenborne gaf een positief gevolg aan mijn vraag. Hij organiseerde samen met de Vlaamse regering een persconferentie over open data bij de overheid. Op initiatief van Geert Bourgeois zette de Vlaamse regering toen als eerste een structureel open data beleid op poten. Alle data van de Vlaamse overheid zou op termijn “by default” open data worden, aangeboden onder een standaardlicentie. Daardoor kan deze informatie gemakkelijk hergebruikt worden door iedereen die dat wenst: commerciële en niet-commerciële ontwikkelaars van apps, journalisten, studenten, etc. Intussen is daar een echt handboek voor verschenen.
Vlaanderen biedt vanaf 1 januari 2016 een berg geografische info aan als open data. Top! http://t.co/CfQu3Z6M9t
— Peter Dedecker (@peterdedecker) July 31, 2015
Ook de nieuwe federale regering nam in het regeerakkoord de ambitie op om een echt open data beleid te gaan voeren. In juli werd een concreet ambitieus actieplan door de ministerraad goedgekeurd. Initiatiefnemers zijn Theo Francken (administratieve vereenvoudiging), Alexander De Croo (digitale agenda) en Bart Tommelein (privacy). Alle gegevens die door overheden verzameld worden in het kader van hun taken (en geen persoonsgegevens bevatten) zijn voortaan vrij beschikbaar.
De standaard opgelegde Creative Commons Zero licentie garandeert dat de data mag hergebruikt worden, ook voor commercieel gebruik, zonder dat men zich moet zorgen maken over naamsvermelding of administratieve poespas. Er wordt gestreefd naar open standaardformaten en de data is gratis, en slechts bij uitzondering aan marginale kostprijs. Gesloten data wordt helemaal de uitzondering.
Op die manier haalt België haar achterstand op het Europese en internationale peloton in en worden we een echte koploper. Het potentieel is enorm voor zowel onze democratie als voor onze economie. Agoria, de sectorfederatie voor de technologische industrie, berekende dat het openstellen van overheidsdata een mogelijke nettowinst oplevert van zo’n 900 miljoen euro.
Dat is ook waar de NMBS naartoe moet. De data van de NMBS wordt sinds deze week gedeeld met een paar grote partijen, zoals Google. Kleine ondernemers, studenten en creatievelingen kunnen er nog niet zomaar mee aan de slag en moeten eerst toestemming bekomen en een contract ondertekenen. Dat is niet in lijn met de federale open data strategie die geen enkele drempel meer wil voor hergebruik, om de waarde ten volle te benutten.
resolutie openstellen (live) data @NMBS goedgekeurd in commissie @DeKamerBE meerderheid tegen oppositie.
— Peter Dedecker (@peterdedecker) June 23, 2015
Ik kijk dan ook uit naar de verklaring die de NMBS geeft voor deze opgeworpen drempels. Bovendien gaat het enkel om een tweewekelijkse update van het reisschema, en nog lang niet om realtime informatie, wat bij de NMBS toch een wezenlijk verschil is. Daarvoor werd een resolutie dit jaar door de meerderheid goedgekeurd in het parlement. Deze eerste stappen van de NMBS zijn een eerste welgekomen antwoord hierop en smaakt naar meer. De open data trein staat eindelijk op de rails, tijd om het fluitsignaal te geven en te vertrekken.
Opinie gepubliceerd in De Tijd en op de N-VA website
